Có thể nói, trong số các nghệ sĩ cải lương, Tuấn Thanh là số ít người làm hai nghề khác nhau nhưng đều thành công. Thời điểm đó, Tuấn Thanh vừa là thầu xây dựng có tiếng lại vừa là #nghesi# sáng giá. Tuy nhiên, sau này Tuấn Thanh quyết định chọn sàn diễn, bỏ công việc thầu xây dựng để tập trung toàn lực cho nghệ thuật.
Dù #cailuong# còn nhiều khó khăn, sàn diễn ít sáng đèn so với thời hoàng kim nhưng #nghesi# này không tiếc trước quyết định của mình.
“Tôi cảm ơn tình thương vô bờ khán giả dành cho những người #nghesi# tâm huyết với nghề. Tôi rất ít tham gia quay #video# #cailuong#, chỉ chú tâm đến sàn diễn. Hiện nay bên kịch, bên hài, các #nghesi# tham gia các game show, truyền hình thực tế, rời xa sàn diễn. Hậu quả, khán giả sẽ dần quay lưng với chính họ, khi họ không đầu tư tạo ra sản phẩm mới. Tôi mong sàn diễn có nhiều vở đỉnh cao, đó là một ước nguyện không chỉ của riêng tôi” - Nghệ sĩ Tuấn Thanh nói.
![NS Tuấn Thanh và NSND <a href=]( "Ngọc Giàu")
Ngọc Giàu trong vở Cung thương sầu nguyệt hạ" id="img_270280" src="http://nld.vcmedia.vn/k:thumb_w/540/2015/2008-0211hoingoa0152-1449631173241/tuan-thanh-khong-tiec-khi-bo-nghe-xay-chon-san-dien.JPG" name="img_270280">
NS Tuấn Thanh và NSND Ngọc Giàu trong vở Cung thương sầu nguyệt hạ
Nghệ sĩ Tuấn Thanh tên thật là Đặng Văn Đông, sinh năm 1953 tại Sài Gòn có cha là Đặng Văn Ngữ và mẹ Đặng Thị Nhân. Cả hai đều đã qua đời. Ông Đặng Văn Ngữ sinh thời là nhà kinh doanh bất động sản kiêm thầu xây dựng danh tiếng, biết sử dụng đàn cò, từng tham gia ban đàn ca tài tử của nhạc sĩ Hai Khuê ở đường Cao Thắng, quận 3.
Là "con nhà nòi" về xây dựng, #nghesi# Tuấn Thanh được cha truyền nghề từ nhỏ về bản vẽ, tính toán vật liệu xây dựng nhà... Năm 14 tuổi, ông đã tự kiếm ra nhiều tiền, giúp đỡ cho cha trong công việc gia đình. Ngoài xây dựng, #nghesi# này còn được cha mình đưa theo trong những buổi sinh hoạt đàn ca tài tử.
Năm 16 tuổi, Tuấn Thanh học thêm hai năm trong lớp cổ nhạc của danh cầm Văn Vĩ. Sau đó, ông được Lê Hoàng Nhi và ban cổ nhạc Ngọc Thạch – Văn Vĩ đưa đi hát ở đài phát thanh Sài Gòn.
Năm 17 tuổi, Tuấn Thanh tham gia các đoàn hát ở các tỉnh miền Tây như: Hồng Vũ, Hoa Đăng, Quy Sắc, Tuyết Hoa. Đến năm 1975, ông gia nhập đoàn hát Kiên Giang, đổi nghệ danh thành Thanh Thanh Tuấn, hát chung #sankhau# với các #nghesi#: Hà Mỹ Hạnh, Đức Anh, Vương Tùng, Hề Phi Phi, hề Tẩu Tẩu.
Thanh Thanh Tuấn là kép chính các tuồng: "Hoa Mộc Lan", "Suối mơ rền pháo cưới", "Lưu Bình Dương Lễ", "Bên vòng tay mẹ", "Manh áo quê nghèo"….Thời gian này, ông được nhiều khán giả miền Tây ái mộ.
Năm 1977, Thanh Thanh Tuấn đổi nghệ danh thành Tuấn Thanh khi được đoàn #cailuong# Saigon 2 mời cộng tác. Ngôi sao #cailuong# Tuấn Thanh bắt đầu rực sáng trên bầu trời nghệ thuật khi được các #nghesi# giỏi nghề dìu dắt. Ông được nhắc nhiều qua vai chính trong các vở: "Tiếng hò sông Hậu", "Khách sạn Hào Hoa", "Tìm lại cuộc đời"
Năm 1980, ông và Mỹ Châu hát trên #sankhau# đoàn Trúc Giang và trở thành cặp đôi ăn khách.
![NS Tuấn Thanh và NSND <a href=]( "Bạch Tuyết")
Bạch Tuyết, Ngọc Giàu trong vở Trăng thề vườn Thúy (Thúy Kiều, Kim Trọng, Hoạn Thư)" id="img_270283" src="http://nld.vcmedia.vn/k:thumb_w/540/2015/dscf7985-1449631322150/tuan-thanh-khong-tiec-khi-bo-nghe-xay-chon-san-dien.JPG" name="img_270283">
NS Tuấn Thanh và NSND Bạch Tuyết, Ngọc Giàu trong vở Trăng thề vườn Thúy (Thúy Kiều, Kim Trọng, Hoạn Thư)
Năm 1987, Tuấn Thanh được đoàn Thanh Nga mời cộng tác, ông đứng chung #sankhau# với Kiều Phượng Loan, Hương Huyền, Diệu Huê, Hoài Trúc Phương... và tạo dấu ấn qua các vở: "Thiên Phúc Hoàng Đế", "Nhiếp chính Ỷ Lan", "Đầm Tiên Sa", "Đường gươm dũng tướng"… Năm 1989, ông trở về #sankhau# đoàn Saigon 2, hát chung với các #nghesi#: Diệu Hiền, Mỹ Châu, Văn Chung, Phi Thoàn, Tô Kiều Lan, Kiều Mai Lý.
Tuấn Thanh là kép trẻ thời đó được diễn chung #sankhau# với các nữ diễn viên cải lương tài danh như: Phượng Liên, Ngân Hà, Ngọc Giàu, Hồng Nga và các nam #dienvien# Minh Vương, Tấn Tài, Hoàng Giang, Hoàng Hải, Tám Vân…Đây là điều mà rất hiếm kép trẻ nào đạt được.
“Đó là cơ hội tốt để tôi được rèn luyện, học nghề từ những #nghesi# giỏi” – Tuấn Thanh nhận định.
Bài và ảnh: Thanh Hiệp
Nghệ sĩ Tuấn Thanh
Trong số các #nghesi# #cailuong# tài danh, ít có #nghesi# nào sinh sống bằng hai nghề gần như là khác tính chất với nhau, đối chọi nhau mà có thể thành công được cả trong hai nghề đó. Nguyễn Phương xin đặc biệt giới thiệu #nghesi# Tuấn Thanh, một #nghesi# #cailuong# tài danh và là một nhà thầu xây cất nổi tiếng của đô thành Saigon.
Nghệ sĩ #cailuong# thì đòi hỏi người #nghesi# phải có giọng ca tốt, kỷ thuật ca điêu luyện, phải có sắc vóc đẹp và diễn xuất tinh tế. Nghề nghiệp nầy đòi hỏi người #nghesi# phải biểu hiện được sự cảm xúc tình cảm, truyền đạt đến khán giả sự cảm xúc tình cảm đó. Và phương tiện hành nghề của người #nghesi# là chính bản thân của họ, bằng giọng ca, bằng nét mặt và động tác của bản thân họ. Chính yếu vẫn là xuất phát từ tâm hồn và tình cảm của người #nghesi#.
Trái lại, người buôn bán bất động sản kiêm thầu khoán xây cất thì đòi hỏi người hành nghề phải sâu sát với thị trường, biết các biến động về giá cả, nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra phải có óc thẩm mỹ, còn phải có một sự hiểu biết chính xác về nghề xây cất. Phải tính toán chi li, cân, đong, đo, đếm, phải biết phẩm chất của vật liệu dùng trong xây cất và những thông số kỹ thuật bắt buộc trong nghề xây cất.
Ví dụ như đúc nền, làm planchet thì dùng bao nhiêu phần trăm ciment, bao nhiêu phần trăm cát; sắt cột dựng cho nhà bao nhiêu tầng thì phải dùng cây sắt bề trực kính mấy li; làm khuôn sắt đổ planchet thì phải dùng sắt mấy li; đóng cốp pha như thế nào, đổ ciment trộn đá xong thì phải tưới nước ra làm sao và bao lâu thì mới gở cốp pha được? Gỡ cốp pha sớm quá thì sẽ sập nhà, chết người như kiểu sập cầu Cần Thơ độ nào đó…
Nghệ sĩ Tuấn Thanh tên thật là Đặng văn Đông, sinh năm 1953 tại Saigon. Song thân của anh là ông Đặng Văn Ngữ và bà Đặng Thị Nhân đều đã qua đời.
Thân phụ của anh, ông Đặng Văn Ngữ bìết đờn cò, từng tham gia ban đờn ca tài tử của nhạc sĩ Hai Khuê ở đường Cao Thắng, quận ba. Ông Ngữ là một nhà buôn bán bất động sản kiêm thầu xây cất nổi tiếng ở Saigon, Chợ Lớn trong hai thập niên 50, 60.
Thuở bé, ngoài giờ học văn hóa, em Đông còn được theo cha học nghề. Khi ông Ngữ lãnh thầu xây cất nhà, Đông đã theo ông trong việc thực hiện xây cất. Đông học vẻ các bản kiến trúc và tính toán việc mua vật liệu. 14 tuổi Đông đã kiếm ra được nhìều tiền và giúp cha đắc lực trong nghề nghiệp của gia đình.
Đông cũng giống cha về niềm đam mê đờn ca cổ nhạc. Đông theo cha đi đờn ca với Ban đờn ca tài tử cổ nhạc của nhạc sĩ Hai Khuê, Đông đóng tiền học ca cổ nhạc với nhạc sĩ Ba Giác ở quận 6. Năm sau, Đông học thêm hai năm trong lớp cổ nhạc Văn Vĩ.
Sau đó, Đông được anh Lê Hoàng Nhi và ban cổ nhạc Ngọc Thạch – Văn Vĩ đưa đi ca ở đài phát thanh Saigon. Đông lấy nghệ danh là Thanh Tài. Nghệ sĩ Thanh Tài tham gia đờn ca tài tử ở các quận huyện đô thành như Phú Xuân, Nhà Bè, Quận 8, Bình Chánh và anh cũng được hãng dĩa Continental mời thu thanh. Tuy nhiên tên tuổi của #nghesi# Thanh Tài vẫn còn ít người biết đến.
Năm 1970, #nghesi# Thanh Tài được 17 tuổi, anh theo các đoàn hát #cailuong# ở tỉnh để được hát trên #sankhau#. Thanh Tài đã hát qua các đoàn hát Hồng Vũ, Hoa Đăng, Quy Sắc, Tuyết Hoa.
Đến năm 1975, Thanh Tài gia nhập đoàn hát Kiên Giang. Anh thay đổi nghệ danh thành Thanh Thanh Tuấn, hát chung #sankhau# với các #nghesi# Hà Mỹ Hạnh, Đức Anh, Vương Tùng, Hề Phi Phi, hề Tẩu Tẩu. Thanh Thanh Tuấn đã được hát chánh qua các vở tuồng Hoa Mộc Lan, Suối Mơ Rền Pháo Cưới, Lưu Bình Dương Lễ, Bên Vòng Tay Mẹ, Manh Áo Quê Nghèo. Thanh Thanh Tuấn được nhiều khán giả miền Tây ái mộ. Anh nổi tiếng là một #nghesi# trẻ ăn khách của #sankhau# #cailuong# vùng Hậu Giang.
Năm 1977, Thanh Thanh Tuấn đổi nghệ danh thành Tuấn Thanh khi anh được đoàn #cailuong# Saigon 2 mời cộng tác. Ngôi sao #cailuong# Tuấn Thanh bắt đầu rực sáng trên bầu trời nghệ thuật. Nghệ sĩ Tuấn Thanh diễn chung với các #dienvien# tài danh như nữ #dienvien# Ngọc Bích, Hồng Nga, Kiều Lan, Thanh Vân, Liên Chi, Tô Kiều Lan, Ngọc Hà và các nam #dienvien# Giang Châu, Tuấn An, Tư Rọm, Văn Chung, Hoàng Liêm, Hoàng Linh, Diệp Lang.
Vai hát đầu tiên của #nghesi# Tuấn Thanh trên #sankhau# Saigon 2 là vai Cung trong tuồng Ánh Lửa Rừng Khuya. Tuấn Thanh hát thành công nên được vào vai chánh các vở Tiếng Hò Sông Hậu, Khách Sạn Hào Hoa, Tìm Lại Cuộc Đời…Tuấn Thanh đã được giới #nghesi# và khán giả công nhận Tuấn Khanh là một kép trẻ thinh sác lưỡng toàn.
Năm 1979, #nghesi# Tuấn Thanh cộng tác với đoàn #cailuong# Saigon 3, hát chung với các #nghesi# Bình Trang, Linh Huệ, Văn Chung, Kim Quang, Lan Chi, Thúy Lan, Tuấn Kiệt( tức Châu Thanh sau này), Hà Mỹ Xuân và Kiều Lệ Tâm. Tuấn Khanh đã hát qua các tuồng Mái Tóc Người Vợ Trẻ, Tình Ca Biên Giới, Phụng và Hoàng.
Thời gian năm 1980, Tuấn Thanh và nữ #nghesi# Mỹ Châu hát trên #sankhau# đoàn Trúc Giang mới là thời gian mà tên tuổi của #nghesi# Tuấn Thanh được sáng chói nhất. Đoàn hát Trúc Giang là một đoàn hát nhỏ, với những kịch bản thuộc loại trung bình như vở Vòng Cưới Anh Trao, Thoại Khanh Châu Tuấn nhưng dưới sự diễn xuất của cặp đào kép ăn khách nhất lúc bấy giờ là Mỹ Châu và Tuấn Thanh, đoàn hát Trúc Giang luôn luôn có một số thu vượt trội hơn các đoàn hát khác.
Về phương diện nghệ thuật thì phải đợi đến khi Tuấn Khanh diễn những vở tuồng có giá trị văn học như vở Tâm Sự Ngọc Hân, Dòng Sông Đầm Lầy, Thái Hậu Dương Vân Nga, ngôi sao #sankhau# của Tuấn Thanh mới thật sự bật sáng. Nhất là sau tháng 2 năm 1979, hơn mười đoàn hát #cailuong# đồng loạt hát vở #cailuong# Thái Hậu Dương Vân Nga, biểu lộ ý chí chống xăm lăng Trung Cộng do Sở Văn Hóa phát động. Tuấn Thanh vào vai Lê Hoàn, anh hát thật là oai dũng, biểu dương được ý chí không khuất phục trước sự xăm lăng của nước Tàu ở phía Bắc.
Năm 1986, Tuấn Thanh gia nhập gánh hát Phước Chung, hát với nữ #dienvien# Bình Trang, Trang Bích Liểu, các nam #dienvien# Thanh Tú, Hồng Tơ, Hoàng Liêm, Giang Tâm, Hồng Hoa, Linh Tuấn, Dũng Tâm
Năm 1987, Tuấn Thanh được đoàn Thanh Nga mời cộng tác, anh đứng chung #sankhau# với Kiều Phượng Loan, Hương Huyền, Diệu Huê, Hoài Trúc Phương, Bích Sơn, Thanh Thanh Hoa, Tám Vân, Phương Hùng, Phương Tâm. Anh đã hát qua các vở Thiên Phúc Hoàng Đế, Nhiếp Chính Ỷ Lan, Đầm Tiên Sa, Đường Gươm Dũng Tướng…
Năm 1989, Tuấn Thanh trở về hát trên #sankhau# đoàn Saigon 2, hát chung với các #nghesi# diệu Hiền, Mỹ Châu, Văn Chung, Phi Thoàn, Tô Kiều Lan, Kiều Mai Lý và hát trong hai kịch bản Nắng Ấm Ngoại Ô và Nữ Tướng Cờ đào.
Tuấn Thanh cũng từng đóng tuồng chung #sankhau# với các nữ #dienvien# tài danh Phượng Liên, Ngân Hà, Ngọc Giàu, Hồng Nga và các nam #dienvien# Minh Vương, Tấn Tài, Hoàng Giang, Hoàng Hải, Tám Vân…
Năm 1990, đột nhiên Tuấn Thanh xa rời #sankhau#. Anh trở về cái nghề buôn bán bất động sản và thầu xây cất nhỏ. Từ năm 1990, #sankhau# #cailuong# mất dần khán giả, cuộc sống của #nghesi# không được sung túc như xưa, có lẽ vì lẽ đó mà Tuấn Thanh quay trở về với nghề cũ của gia đình. Cha anh không còn nhưng Tuấn Thanh đã có nhiều kinh nghiệm nên anh trở về nghề cũ của gia đình không gặp khó khăn nào cả. Tuấn Thanh vắng bóng trên #sankhau# các đoàn hát, anh kinh doanh thành công rất khả quan.
Tuy cuộc sống của anh và gia đình rất sung túc nhưng anh vẫn nhớ #sankhau# và bạn diễn nên những khi rỗi rãnh, anh hát thu thanh cho hãng dĩa hoặc băng #video#. Trong lãnh vực băng #video#, Tuấn Thanh thu được nhiều tuồng hay như tuồng Tiếng Hò Sông Hậu, Đôi Mắt Tình Yêu, Quán Khuya Sầu Viễn Khách, Đơn Hùng Tín, Lã Hậu, Hạng Võ Biệt Ngu Cơ, Anh Hùng Lương Sơn Bạc, Nữ Tú Tài, Kiếm Sĩ Dơi, Bài Thơ Trên Cánh Diều, Hoa Khuê Các Bướm Giang Hồ…
Năm 2005, sau 15 năm xa rời sàn diễn #cailuong#, #nghesi# Tuấn Thanh xuất hiện trong vai Nguyễn Huệ trong tuồng Hoàng đế Quang Trung, #nghesi# Tuấn Thanh có một phong độ ca diễn tiến triển hơn trước.
SG Nguyễn Phương